Κοινωνικές διεργασίες και μείζονα πολιτικά διλήμματα – Άρθρο στο Δρόμο (φ.310 – 29/4/2016)

Ο λαός ξανασταθμίζει τα πράγματα και αναζητεί διεξόδους πέρα και κόντρα στα… κλασικά

 

Ενώ η κυβέρνηση Τσίπρα και οι δανειστές πρωταγωνιστούν στο show των ημερών, ένα πιο μόνιμο και πραγματικό θέμα επιζητά απαντήσεις: Ποιες είναι οι αντιδράσεις που συμβαίνουν ή αναμένονται, ποιο το πνεύμα που επικρατεί στην κοινωνία και στις τάξεις του ταλαιπωρημένου λαού;

Ο περισσότερος κόσμος μοιάζει σαν να το έχει πάρει απόφαση: Η κατάσταση θα χειροτερεύσει, τα μέτρα των 9 δισ. τελικά θα φορτωθούν, συντάξεις και δημόσιος πλούτος θα ψαλιδιστούν, η κυβέρνηση θα συνεχίσει να προχωρά «από επιτυχία σε επιτυχία». Δεν έχει πλέον αυταπάτες, ούτε ίσως ελπίδα για κάτι καλύτερο, αλλά δεν αδιαφορεί, ανησυχεί και προβληματίζεται.

Το πιο ευαίσθητο τμήμα του λαού, αναστοχαζόμενο θέτει το ερώτημα: «Εγώ τι μπορώ να κάνω;». Μοιάζει να επιλέγει την αποστασιοποίηση από την πολιτική, αλλά ακριβέστερα πρόκειται -όπως τόνισε ο Γ. Τσούτσιας στην πρόσφατη εκδήλωση του Δρόμου- για «παράκαμψη της πολιτικής διαδικασίας, τάση αποδέσμευσης από τα χθεσινά διλήμματα και ξαναστάθμισης της κατάστασης από την αρχή».

Με πολλαπλούς τρόπους, σε ένα τμήμα της κοινωνίας εκδηλώνεται διάθεση δοτικότητας και θετικότητας που δεν εξαντλείται στις «καλές στιγμές» που εξέπληξαν τους πάντες (δημοψήφισμα, Προσφυγικό κ.λπ.) αλλά και στην αναζήτηση, με πιο υπόγειες διαδικασίες, μορφών συλλογικότητας και νέου μείγματος πολιτικής δραστηριοποίησης. Το κλίμα της μιζέριας εγκαταλείπεται σιγά-σιγά από ένα τμήμα κόσμου που, παρακάμπτοντας την κεντρική πολιτική σκηνή, γιατί τη θεωρεί σημαδεμένη και εν πολλοίς μπλοκαρισμένη, αναζητά διέξοδο προς άλλες κατευθύνσεις. Παρέες που συζητούν, πολιτιστικές δραστηριότητες, διανοητικές περιπλανήσεις, συνεταιριστικά εγχειρήματα, παρακολούθηση εξειδικευμένων τομέων για λύσεις σε παραγωγικά ζητήματα και εμπειρίες, είναι μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα. Ο κόσμος αυτός δεν ενδιαφέρεται καθόλου για γενικές καταγγελίες, ενώ ο κλασικός πολιτικός λόγος φαντάζει εντελώς απωθητικός.

 

Από την ευκολία στην επίγνωση

Οι λύσεις ευκολίας και οι αυταπάτες έδωσαν τη θέση τους σε επίγνωση των δυσκολιών κάθε απελευθερωτικής προσπάθειας καθώς και σε μια ανησυχία για το τι έρχεται μετά, αφού τα γεωπολιτικά ζητήματα έχουν κρούσει ήδη τον κώδωνα του κινδύνου και όλοι διαπιστώνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται στη ζώνη του πολέμου και των συνεπειών του.

Το δυναμικό αυτό, που αριθμεί εκατοντάδες χιλιάδες προβληματιζόμενων και ενεργών ανθρώπων στη χώρα, δεν μπορεί να συγκινηθεί από αυτά που του προσφέρει -και όπως τα προσφέρει- ο πολιτικός κόσμος, δεν μπορεί να κινητοποιηθεί στo πλαίσιo που δραστηριοποιούνται συνδικαλιστικοί φορείς και κομματικές παρατάξεις στους διάφορους χώρους. Πόσοι, για παράδειγμα, ανταποκρίνονται στα καλέσματα για κινητοποιήσεις ενάντια στα νέα μέτρα ή για την Πρωτομαγιά; Αγώνες που μοιάζουν εικονικοί, αφού δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στην ΓΣΕΕ, ούτε και στα κόμματα που κάθε τόσο καλούν σε ακτιβισμούς και άλλες ενέργειες.

Για παράδειγμα, 1,5 εκατομμύρια άνεργοι και ίσως άλλοι τόσοι νέοι σε δουλειές του ποδαριού, ανασφάλιστοι και χωρίς δικαιώματα, εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα που έχουν να πληρωθούν μήνες, πόσο εύκολο είναι να «νοιαστούν» για το Ασφαλιστικό; Για ποια ασφάλιση, όταν ξέρουν το περιβάλλον στο οποίο ήδη υπάρχουν και φυσικά σκέφτονται ακόμα και το μεροκάματο που θα χάσουν, όσοι το έχουν. Μια θάλασσα ανθρώπων είναι πολύ μακριά από τα κόμματα και το συνδικαλισμό, δεν πιστεύουν σε αυτά. Αφού, λοιπόν, δεν αποτελούν δεξαμενή ψηφοφόρων του κόμματος ή της παράταξης, θα περιπέσουν στην αδιαφορία του επίσημου πολιτικού και συνδικαλιστικού κόσμου…

 

Η πεπατημένη κόντρα στην υπαρκτή βάση

Οι κοινοτυπίες των «συγκροτήσεων» στο χώρο της Αριστεράς και οι αντίστοιχες πρωτοβουλίες και λογικές (ξεχωριστές συγκεντρώσεις, διεκδικητισμός και οικονομισμός αντί συνολικής πρότασης, μετάθεση λύσεων στο χώρο του φαντασιακού μιας επανάστασης που κάποτε θα γίνει, αδιαφορία για την κοινωνία και πολιτικαντισμός για αναπαραγωγή γραφειοκρατιών) είναι καταδικασμένες σε αποτυχία και βάλτωμα. Τι προτείνουν συνήθως; Μια συγκέντρωση και μια πορεία, μια 48ωρη όταν έρθουν τα νομοσχέδια στη Βουλή, μια «απεργία διαρκείας» στα ΜΜΕ που κρατά λίγα 24ωρα για να σπάσει πανηγυρικά στη συνέχεια, μετάθεση των πρωτομαγιάτικων κινητοποιήσεων για τις 8 Μαΐου, ημέρα Κυριακή… Και βέβαια, λέξεις όπως ξεσηκωμός και ανατροπή σε όλες τις πτώσεις. Στην πραγματικότητα, το μυαλό των επιτελείων δεν είναι σε κάποιον αγώνα, αλλά στις εκλογές. Αν θα γίνουν, τι ποσοστό θα πάρει ο καθένας και τι θα καταφέρει κάθε υποψήφιος. Μιζέρια στο τετράγωνο ή στον κύβο.

Κι όμως, η πραγματική κατάσταση και οι διεργασίες που γίνονται υποδηλώνουν, αν «διαβαστούν», πως υπάρχει η «υλική και κοινωνική βάση» για ένα διαφορετικό, πιο συνολικό πολιτικό κίνημα διεξόδου. Υπάρχουν σημάδια πως στις αναταράξεις που έρχονται, δημιουργούνται όροι -τόσο ως καταστάλαγμα πείρας όσο και ως αποτέλεσμα παρεμβάσεων- να εκδηλωθούν όχι απλές στοιχειακές αντιδράσεις αλλά και δείγματα ενδιαφερόντων εγχειρημάτων με εμβέλειά κατά πολύ μεγαλύτερη από τα σημερινά δεδομένα.

Το ζήτημα είναι πώς θα εκφραστεί, πώς θα πάρει μέρος, μέσα από ποιες διαδικασίες, ποιους στόχους, ποια προτάγματα, ποια πολιτική αυτή η ίδια η κοινωνική βάση που απωθείται, σπρώχνεται στην έξοδο, συντρίβεται από τις πολιτικές που σήμερα εφαρμόζονται. Μόνο η δική της είσοδος στη σκηνή, με τις μορφές του μαζικού λαϊκού κινήματος και ανατρέποντας ποδηγετήσεις και καπελώματα, ακηδεμόνευτη, μπορεί να δώσει διέξοδο και λύσεις. Μόνο που αυτό δεν προκύπτει αυθόρμητα και με αυτοματισμούς. Χρειάζονται σηματοδοτήσεις και διεργασίες που να επενδύουν τα πάντα σε αυτήν την «είσοδο».

 

Χειρισμοί με την κοινωνία απέναντι

Από τη μια, ένα υπηρετικό πολιτικό προσωπικό που πρέπει να δικαιολογήσει και να περάσει όλα όσα οι δανειστές διατάζουν. Από την άλλη, μια κοινωνία που, σωστά, τα αντιμετωπίζει ως αυτό που είναι: μέτρα διάλυσης της χώρας και της υπόστασης της κοινωνίας. Το χάσμα ανάμεσα στις δύο καταστάσεις προσδιορίζει τη βαθύτερη ουσία της πολιτικής κρίσης που βιώνουμε στην Ελλάδα των μνημονίων.

Η κυβέρνηση Τσίπρα αντέγραψε όλα όσα έκαναν οι παλιοί μνημονιακοί σχηματισμοί και πρόσθεσε απλώς μια πινελιά κεντροαριστερής ρητορικής. Πινελιά αναγκαία (όχι βέβαια ικανή) για να δικαιολογήσει τη συνθηκολόγηση και να συγκαλύψει τη βουλιμία μιας παρέας που ξαφνικά γαντζώθηκε στην κυβερνητική εξουσία. Τείνει όμως να αντιγράψει τις άλλες κυβερνήσεις που πέρασαν και σε κάτι άλλο, στο χρόνο παραμονής τους στην εξουσία που καταγράφεται από το 2010 κοντά στα 1,5 με 2 χρόνια.

Τώρα, με την πλάτη στον τοίχο, βλέποντας τις δημοσκοπήσεις να καταγράφουν τη Ν.Δ. πρώτο κόμμα και τον ΣΥΡΙΖΑ (αλλά και τον Αλ. Τσίπρα προσωπικά) σε γρήγορη φθορά, καταστρώνει διάφορους σχεδιασμούς για να διασκεδάσει την κατάσταση. Το πιο αστείο είναι ότι παρουσιάζει όλα όσα κάνει ως «επιτυχία», την κατάσταση ανθηρή και τις εξελίξεις τελείως αισιόδοξες. «Παιδιά χαρά γεμάτα», που λένε, παρέα βέβαια με ουκ ολίγους πρώην ΠΑΣΟΚους που πλάκωσαν και κυριεύουν θέσεις στον κρατικό μηχανισμό. Αυτοί ξέρουν τη δουλειά καλά…

Οι δανειστές, βέβαια, δεν θα κάνουν καμιά χάρη στον Τσίπρα. Ας τους έχει εξυπηρετήσει όσο κανείς, αφού περνούν τόσα μέτρα χωρίς μεγάλες αντιδράσεις. Για αυτούς βαραίνουν κι άλλα πράγματα κι όχι ποιος αναλώσιμος θα υπάρχει να πηγαίνει στο Χίλτον για οδηγίες. Για παράδειγμα, γιατί το θέμα του χρέους να το ανοίξουν με τη σημερινή και όχι με μια επόμενη κυβέρνηση, αφού πρώτα προωθήσουν όσα θέλουν; Χρωστάνε τίποτα στον σημερινό ένοικο του Μαξίμου;

Ο τελευταίος παίζει ένα θέατρο πάνω στις υποτιθέμενες αντιθέσεις των θεσμών, οι βασικοί παράγοντες των οποίων τον αδειάζουν καθημερινά. Ενώ εκείνος «καταγγέλλει» το ΔΝΤ, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί στην Ουάσιγκτον διαπιστώνουν ότι πρέπει να περάσουν τα μέτρα-«κάβα». Οι ΗΠΑ στηρίζουν το ΔΝΤ, ενώ ο Ομπάμα (όπως και ο Ντράγκι τελευταία) προβαλλόταν σαν μεγάλος φίλος της Ελλάδας. Ζητά από τον φίλο Τουσκ Σύνοδο Κορυφής και παίρνει πανηγυρικά «πόρτα». Διαδίδει ότι θα πάει για πολιτική διαπραγμάτευση φτάνοντας πιθανόν σε πρόωρες εκλογές ή δημοψήφισμα και οι δανειστές γελάνε γιατί δεν τους ενοχλούν τα τερτίπια του και γνωρίζουν καλά τη φθορά του. Αυτοί τον κρατούν κι όχι εκείνος αυτούς…

http://www.e-dromos.gr/koinonikes-diergasies-kai-meizona-politika-dilhmmata/

Προ των πυλών οι πολιτικές αναστατώσεις – Άρθρο στο Δρόμο (φ.310 – 29/4/2016)

Οι επιλογές του Τσίπρα είναι δύο. Σύμφωνα με το Bloomberg, το πρώτο σενάριο είναι το «πικρό χάπι» της υιοθέτησης των νέων μέτρων, το δεύτερο η προκήρυξη πρόωρων εκλογών και ένα νέο δημοψήφισμα. Μάλιστα, το ειδησεογραφικό πρακτορείο επισημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αυτό το πικρό χάπι «μπορεί να το “πουλήσει” στους βουλευτές του και στην κοινή γνώμη ότι είναι αναγκαίο, γιατί θα οδηγήσει στη ρύθμιση του ελληνικού δημοσίου χρέους, ενώ μπορεί να υποστηρίξει και το ότι τα νέα μέτρα θα εφαρμοστούν στην πράξη μόνο εάν δεν επιτευχθούν οι στόχοι», θεωρώντας πιο πιθανό το σενάριο ενός νέου «επώδυνου συμβιβασμού».

Από την άλλη μεριά, με το σενάριο των εκλογών (πιθανότερο από το δημοψήφισμα που ακούγεται σαν κακόγουστο ανέκδοτο) ο Τσίπρας δεν «πέφτει» τυπικά, αλλά αποδρά αφού εμφανίζεται «αντιστεκόμενος» στο κατεστημένο, κρατώντας αρχηγία και κόμμα σε ποσοστά ίσως πάνω από 20%. Δεν παθαίνει δηλαδή τη συντριβή που υπέστη ο ΓΑΠ και το ΠΑΣΟΚ που έφτασαν το 4%, παραμένοντας βασικός «παίκτης» στο πολιτικό σκηνικό και σε πιθανές οικουμενικές λύσεις.

Τώρα δεν αποδέχεται προτάσεις για οικουμενικές, γιατί κάτι τέτοιο σημαίνει απομάκρυνσή του από την πρωθυπουργία, ενώ πίστευε ότι έχει ακόμα κλιμακώσεις και γραμμές άμυνας μέχρι να αποδεχτεί κάποια εθνική συνεννόηση με άλλους όρους. Οι γέφυρες που έκτιζε με την καραμανλική πτέρυγα αποσκοπούσαν σε κάτι τέτοιο μελλοντικά, αλλά η εκλογή Κ. Μητσοτάκη στην αρχηγία της Ν.Δ. περιέπλεξε την κατάσταση. Από την άλλη, το άνοιγμα του κυβερνητικού σχήματος σε άλλους του κεντροαριστερού χώρου ήταν και αυτό μια δυνατότητα (μέχρι και συνεργασία με τον Λεβέντη έβλεπε ο Φλαμπουράρης…). Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ) και Ποτάμι φαίνονταν διατεθειμένοι μέχρι πρόσφατα για τέτοια παιχνίδια, αλλά δεν θέλουν να παίξουν το ρόλο του «χρήσιμου ηλίθιου» σε μια ολισθηρή και καταδικασμένη πορεία.

Η Ν.Δ. έχει κάθε λόγο να ανεβάζει τους τόνους, να ζητά παραίτηση της κυβέρνησης και εκλογές. Η Φώφη να ζητά λύση από την παρούσα Βουλή αλλά να ετοιμάζεται για εκλογές και να προσδοκά επιστροφή ΠΑΣΟΚικών ψήφων και αναγόρευση της κλασικής Κεντροαριστεράς σε τρίτο κόμμα. Το Ποτάμι, πιο πονηρό, μιλά για «ευρωπαϊκό τόξο» γιατί το παίζει δίπορτο ή τρίπορτο, με ΣΥΡΙΖΑ, Ν.Δ. ή ΠΑΣΟΚ. Με τόση, όμως, «πονηριά» κινδυνεύει να βρεθεί εκτός, γιατί δεν αντιλαμβάνεται τη φθίνουσα που έχει πάρει.

Ο χρόνος σιμώνει και όλα δείχνουν ότι δεν θα έχουμε την επανάληψη των περυσινών, όσο και αν προσπαθούν ορισμένοι να μας πείσουν πως πρόκειται για επαναλαμβανόμενη φάρσα. Έρχονται πολιτικές αναστατώσεις που θα θέσουν πολλά ζητήματα, θα αναδείξουν πολιτικά ελλείμματα, θα δοκιμάσουν τους πάντες.

http://www.e-dromos.gr/pro-ton-pylon-politikes-anastatoseis/

Tagged : /

Ο Λαφοντέν για τη Δημοκρατία και την Ευρώπη – Άρθρο στο Δρόμο (φ.310- 29/4/2016)

Πριν από λίγες μέρες βρέθηκε στη χώρα μας ο Όσκαρ Λαφοντέν, από τους πιο διάσημους αριστερούς πολιτικούς της Ευρώπης. Αφού υπηρέτησε ως υπουργός Οικονομικών σε γερμανικές κυβερνήσεις, κατάγγειλε όσα εφαρμόζονταν, πήρε μέρος στη δημιουργία του νέου αριστερού κόμματος Die Linke, υπήρξε στην αρχή ένας από τους προέδρους του (είχαν 2) και σίγουρα έκφρασε πιο ριζοσπαστικές θέσεις από άλλους κλασικούς εκπροσώπους της γερμανικής Αριστεράς. Ο Όσκαρ Λαφοντέν βρέθηκε στην αριστερά του Die Linke και κάνει κριτική σε πολλές από τις θέσεις του κόμματός του. Με δυο λόγια, πρόκειται για πολιτικό με πείρα, που γνωρίζει τα προβλήματα της Ευρώπης αλλά και τα ζητήματα που απασχολούν τους οργανισμούς της ευρωπαϊκής Αριστεράς.

Στη χώρα μας ήταν καλεσμένος της νέας κίνησης που έχει δημιουργήσει ο Κ. Λαπαβίτσας (Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ερευνών Κοινωνικής και Οικονομικής πολιτικής) και μίλησαν και οι δύο για το θέμα «ποιο μέλλον για την Ευρώπη;». Το ότι διάλεξαν να θέσουν ερωτηματικά το ζήτημα είναι ένα θετικό γεγονός γιατί το «πρόβλημα Ευρώπη» έχει πολλές διαστάσεις, κι όχι μία, και άρα η όποια τοποθέτηση δεν μπορεί να είναι απλή και μονοσήμαντη.

Ο φιλοσυριζαϊκός Τύπος φρόντισε να τονίσει το μέρος των δηλώσεων του Λαφοντέν που αφορούν το χρέος, αφού τονίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει ουδεμία πρόοδος χωρίς κούρεμά του. Άλλα Μέσα, όπως το ΑΠΕ και το Tvxs, έδωσαν έμφαση στη θέση που υποστηρίζει ο Λαφοντέν σχετικά με το νόμισμα. Ο ίδιος, όπως εξηγεί, δεν θεωρεί μια λύση την επανεθνικοποίηση των νομισμάτων, αλλά περισσότερο μια λύση τύπου Δανίας. Σημειώνει ότι οι χώρες της νότιας Ευρώπης θα πρέπει να επιστρέψουν στο υπάρχον ημιαυτόνομο ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα, όπως, για παράδειγμα, στη Δανία. Θα μπορούσαν τότε να υποτιμήσουν τα δικά τους νομίσματα και να προστατεύσουν τις οικονομίες τους από το γερμανικό μισθολογικό ντάμπινγκ.

«Τα κράτη χρειάζονται κυρίαρχη εθνική πολιτική», εκτίμησε και πρόσθεσε πως «η ΕΚΤ θα πρέπει να χρηματοδοτήσει κρατικές πολιτικές από την αρχή. Αυτό θα ήταν το σημαντικότερο μέτρο» και ζήτησε «να υπάρξει διάρρηξη της παντοδυναμίας της ΕΚΤ».

Λίγοι όμως έδωσαν σημασία σε όσα είπε ο Λαφοντέν για τη δημοκρατία στην Ευρώπη. Όχι τυχαία, με το θέμα αυτό ξεκίνησε την ομιλία του στη Θεσσαλονίκη και του έδωσε ιδιαίτερη έμφαση. Η κυρίαρχη εθνική πολιτική είναι αναγκαία κατά τον Λαφοντέν αλλά και για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο, αφού από αυτό το κανάλι θα περάσουμε σε μια εκθεμελίωση της νεοφιλελεύθερης γερμανικής Ευρώπης, για να πορευτούμε σε μια άλλη Ευρώπη, χωρίς καταναγκασμούς, πολέμους και επιβολή των ισχυρότερων στους ασθενέστερους.

Σχετικά με την πορεία της Ευρώπης, ο Όσκαρ Λαφοντέν ζήτησε να δοθεί έμφαση στη δημοκρατία και εκτίμησε πως «η Ευρώπη έχει αναπτυχθεί ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση, δεν υπάρχει πια δημοκρατία».

«Για αυτό το σημαντικό καθήκον είναι να υπάρξει θεμελίωση της δημοκρατίας στην Ευρώπη. Όλες οι συμφωνίες, όλα τα συμβόλαια, στην Ευρώπη είναι στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση, να καταργήσουν τη δημοκρατία».

Μια δημοκρατική επανάσταση είναι αναγκαία σε κάθε χώρα και συνολικά στην Ευρώπη. Η επανάσταση αυτή έχει κοινωνικό περιεχόμενο και μπορούν να την προωθήσουν δυνάμεις που θα κατανοήσουν την αναγκαιότητά της.

Όποιος διαβάσει κριτικά όσα λέει ο Λαφοντέν θα διαπιστώσει πως άμεσα πρέπει να ξεφύγουμε από τις λύσεις ευκολίας, από τους δογματισμούς και πρέπει να ασκηθούμε στην ιδέα ότι πρέπει να πρωτοτυπήσουμε αν θέλουμε να ανοίξουμε δρόμους σε Ελλάδα και Ευρώπη. Κάτι τέτοιο απαιτεί η Δημοκρατική Επανάσταση. Προπάντων ξεκόλλημα των μυαλών…

http://www.e-dromos.gr/o-lafonten-gia-th-dhmokratia-kai-thn-evrwph/

Tagged : /